Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Avropa və Türkiyə münasibətləri üzrə keçmiş müşaviri İzabella Dumontun bu həftə səfər kimi fəaliyyətə başlayacağı türk mediasında və siyasiləri arasında müzakirəyə çevrilib. Bu təyinatın Avropa İttifaqı (Aİ) ilə münasibətlərdə yeni Türkiyə səhifəsinin qurulmasının idarə edilməsi, hesab edilsə də, Azərbaycan parlamentinin təklifləri daha çox qəbul edilir. E.Makronun bu addımının arxasında nələrin gizləndiyi ilə bağlı ehtimallar irəli sürülür.
Ondan başlayaq ki, bu diplomat xanım Türkiyəyə yad deyil – yəni orada onu yaxından tanıyırlar. 2011-2013-cü illər Fransanın Ankaradakı səfirliyində çalışıb və türkcə danışır. Ankaradakı ilk təyinatından sonra qayıdıb və Xarici İşlər Nazirliyində Rusiya və Şərqi Avropa sahələrində çalışıb. 2015 və 2019-cu qanunlar Fransanın Ukraynada 2019-cu büdcə və Yunanıstandakı səfiri vəzifələrində çalışdıqdan sonra Dumont 2020-ci ildə Yelisey Sarayında Avropa və Türkiyə ilə məsləhətçi olub. İlk 39 yaşında gənc səfir təyin olunan Dumont tərəfindən dəfə vəzifəsini yerinə yetirən ilk fransız qadın olacaq. 47 yaşlı Dumontun anası fransız dili müəllimi, atası Türkiyə üzrə mütəxəssis və tarixçidir.
Diplomatik inkişafdan əldə edilən nəticələrə görə, Ankara-Paris münasibətləri daha iki inkişaf, Türkiyə-Aİ prosesi və regional münaqişələr istiqamətində intensivləşə bilər. Əvvəlki səfir də Türkiyəni tərk etməzdən əvvəl Türkiyə mətbuatına verdiyi son qərarda Türkiyə-Avropa şirkəti ilə xüsusi vurğulayaraq, “Türkiyə Avropa İttifaqı üçün əvəzolunmaz tərəfdaşdır”. Onun fəaliyyəti dövründə Fransanın 2019-cu il tarixdə 2020-ci ildə həyata keçirilməsinə diqqət ayrılacaq. Qeyd olunur ki, Makron NATO-nun sonuncu sammiti dövründə prezidentlə görüşündə bu məsələni gündəmə gətirmək və Parisdə mövcud problemlərin həlli üçün Kipr probleminin həlli üçün imkan təklifini səsləndirib. Prezidentin Kipr Kiprinin həlli ilə bağlı problemlərin həlli ilə bağlı daha çox yumşaq mesajlar verməsi həm Parisdə,
Bütün bunlarla yanaşı, vaxtilə qatı ermənipərəst olaraq seçilən diplomatın Türkiyə ilə Ermənistan arasında münasibətlərin tam templə normallaşacağına kömək etmək olar.
Fransa prezidenti Emman Makronun Türkiyə və Azərbaycana qarşı yönəlik, qatı ermənipərəst siyasət yürütdüyü kimə sirr deyil. Makronun bu siyasətinin arxasında duranlardan biri də məhz Dumontdur. O, dəfələrlə Türkiyənin Qafqazda artan təsirini, Azərbaycanın güclənməsini Fransanın milli maraqları üçün risk hesab edib. Yenə də bu siyasəti davam etdirəcəkmi? Çox güman ki, yox. mediası da bu məsələnin üstündə Türkiyə xüsusi dayanır. Xüsusi vurğulanır ki, Dumont Azərbaycanın Qarabağında 44 illik müharibə zamanı türklərə qarşı olduğunu açıq şəkildə göstərdi. O, Fransanın BMT təhlükəsizlik iclasında Azərbaycana qarşı böhtanlarla dolu çıxışını yazıb. İkinci Türkiyə mediasının iddiasına görə, İkinci Türkiyə Qarabağ müharibəsinin iddiasına qarşı irəli sürülən iddiası dəqiqləşəndə atəşkəs təşəbbüsü də onun ideyası idi. “Əgər atəşəs olmasaydı, Qarabağın ərazisində işğal altında olan ərazilərdə yol silahlı ermənilərdən təmizlənəcək. Artıq indidən qeyd olunur ki, Türkiyə və Azərbaycana qarşı düşmən düşüncələri ilə seçilən Dutun yeni vəzifəsində heç bir xoş təsirli ola bilməyəcək”, – türk nəşrlərində yer alan xəbərdə vurğulanır.
Yeri gəlmişdi, qeyd olunur ki, Fransa ilə Türkiyə arasında gələcək təmaslar həm də hər iki ölkənin maraqlarının olduğu təhlükələrdəki hadisələri təhlükə altına alacaq. Bu məsələlərin başında Ukraynanı işğal etmək və onun qlobal təsirləri dayanır.
Diplomatik inkişaf iki dövlət siyasətinin ümumən uyğun olduğunu, Ankaranın “Vergi təminatını” yenidən genişləndirmək üçün Parisə qarşı yönəldilən tədbirləri qeyd edir. Bu prosesdə İsveçin NATO üzvlüyünü daha çox gecikdirməsi və Litvada əldə edilən razılaşma oktyabr ayından etibarən lazımi prosesin başlaması Fransanın gözləntiləri arasındadır.
İkitərəfli münasibətləri ilə bağlı bağlı başqa bir iş var Fransadan Türkiyəyə prezidentlər yüksək nailiyyətlər əldə edilməkdədir. Prezident İlham Əliyev 2022-ci ildə belə bir səfər üçün ilkin araşdırmalar aparsa da, səfərin nəticələri ilə tərəflərin ortaq məxrəcəsinə gəlinə bilinməməsi bağlı dayandırılıb. Paris idarə ki, Makronun Türkiyəyə mümkün səfəri simvolik olmaqdan daha çox konkret hadisələrə yönəldilməlidir.
Qeyd edək ki, Makronun Türkiyəyə səfəri 2018-ci ildə Suriya ilə görüşdə olub. Prezident Prezident da bu ölkəyə sonuncu səfərini 2018-ci ilin yanvarında etdi.(report)
DİQQƏT! Şikayət və təklifləriniz, gördüyünüz və eşitdiyiniz hər hansı bir maraqlı məlumatı saytın bu nömrəsinə göndərə bilərsiniz: (+994 55) 212 35 55 What's app